Bạn có cảm thấy mình đang “sống” trong công việc? Bạn có cảm thấy công việc của mình có ý nghĩa? Bạn có cảm thấy vui vẻ mỗi ngày đi làm? Nếu câu trả lời là không, bạn có thể đang bị rơi vào trạng thái “Jobless Employed” – hiện tượng “thất nghiệp” ngay cả khi có công việc. 

Jobless Employed là thuật ngữ được sử dụng để chỉ những người có công việc nhưng làm rất ít hoặc không thực sự làm gì cả. Năng suất, hiệu quả công việc và đóng góp của những người này cho công ty rất thấp. Cơ hội thăng tiến, phát triển bản thân hoặc tạo ra giá trị cho xã hội của họ cũng rất hạn chế.  

1. Hệ quả nghiêm trọng của Jobless Employed 

Theo báo cáo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) năm 2020, có khoảng 22% số người lao động trên thế giới là Jobless Employed. Tại Việt Nam, khảo sát của CareerBuilder năm 2019 cho thấy có khoảng 58% số người lao động không hài lòng với công việc hiện tại của mình. Đây là những con số đáng báo động về tình trạng Jobless Employed ở Việt Nam và trên thế giới. 

Bạn có thể nghĩ rằng Jobless Employed chỉ là một vấn đề cá nhân, không ảnh hưởng đến ai khác. Nhưng bạn đã biết những hậu quả tiêu cực của Jobless Employed đối với tổ chức và xã hội chưa?

Đối với cá nhân: Hạnh phúc, sức khỏe, năng lực và đóng góp cho xã hội của người bị Jobless Employed rất thấp. Họ làm việc vì tiền, vì sợ thất nghiệp, vì không có lựa chọn khác chứ không thật sự “muốn” làm việc, muốn cống hiến cho công ty.

Đối với công ty: Tình trạng Jobless Employed của nhân sự khiến công ty suy giảm hiệu quả trong mọi hoạt động, vì những người bị Jobless Employed không có sự gắn kết, trách nhiệm và sáng tạo trong công việc. Họ chỉ làm việc để hoàn thành nhiệm vụ, không để tạo ra giá trị. Họ cũng có thể gây ra sự thoái trào, nghỉ việc hoặc chuyển việc thường xuyên. Điều này làm tăng chi phí đào tạo và thay thế nhân viên cho tổ chức. Điều này cũng có thể khiến công ty mất uy tín và thương hiệu của tổ chức trong mắt khách hàng, đối tác và xã hội.

Đối với xã hội: Jobless Employed gây lãng phí nguồn lực nhân lực, làm giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế, và sinh ra các vấn đề xã hội khác như nghèo đói, bất bình đẳng, bạo lực, tội phạm,… Những người bị Jobless Employed không có sự đóng góp và tạo ra giá trị cho xã hội. 

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này?

2. Nguyên nhân tình trạng Jobless Employed

Để hạn chế hoặc khắc phục tình trạng Jobless Employed, chúng ta cần biết chính xác nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Dưới đây là một số nguyên nhân của hiện tượng “thất nghiệp” ngay cả khi có công việc: 

Công việc không phù hợp: Việc không có kế hoạch nghề nghiệp rõ ràng, chỉ theo đuổi những công việc “dễ chịu”, “dễ kiếm tiền”, “không cần nỗ lực” sẽ dễ dẫn đến tình trạng chán nản trong công việc và Jobless Employed. Bạn không yêu thích công việc hiện tại, không có đam mê với những gì mình làm, không biết mình muốn gì và cần gì trong công việc…. Đó là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hiện tượng “thất nghiệp” ngay cả khi có công việc.

Văn hóa công ty không phù hợp: Mỗi công ty đều có một văn hóa riêng, bao gồm những giá trị, quy tắc và phong cách làm việc. Do đó, nếu bạn không phù hợp với văn hóa công ty, bạn sẽ cảm thấy không thoải mái, không hòa đồng được tại môi trường làm việc. Điều này cũng dẫn đến sự chán nản khi đi làm.

Không có cơ hội thăng tiến. Một trong những yếu tố quan trọng để duy trì sự hài lòng và động lực làm việc hiệu quả là cơ hội thăng tiến. Nếu những cống hiến của nhân sự không được ghi nhận, thưởng lương hoặc thăng chức, nhân sự sẽ cảm thấy bị bất công và không còn động lực cố gắng. Khi đó, sự tiến bộ và thành tựu trong công việc cũng không có.

Áp lực quá ít. Một số công việc không đòi hỏi nhân sự phải làm việc nhiều, có nhiều trách nhiệm hay thử thách. Nhân sự chỉ cần làm những việc đơn giản, lặp đi lặp lại và không có tính sáng tạo. Do đó, thông thường nhân sự cũng sẽ không còn động lực học hỏi, nâng cao kỹ năng, kiến thức của mình, dễ bị chán nản vì công việc quá nhàm chán. 

Vậy làm thế nào để hạn chế hoặc khắc phục tình trạng này?

3. Giải pháp đối phó với Jobless Employed

Để đối phó với Jobless Employed, cần có sự nỗ lực và hợp tác của cả cá nhân, tổ chức và xã hội. Dưới đây là một số giải pháp:

Đối với cá nhân: Bạn cần có sự tự nhận thức và tự quyết định về công việc của mình. Bạn cần tìm kiếm công việc phù hợp với khả năng và đam mê của mình chứ không chỉ theo đuổi những công việc “hot”, “dễ kiếm tiền”. Bạn cần xây dựng mối quan hệ tốt với đồng nghiệp và cấp trên để có được sự hỗ trợ và giao tiếp tốt hơn trong công việc, để có được sự vui vẻ mỗi ngày đi làm. Bạn cần tạo ra mục tiêu và kế hoạch phát triển bản thân để có được sự tiến bộ và thành tựu trong công việc. Bạn cần không ngừng nâng cao kỹ năng và trình độ chuyên môn để thích ứng với thị trường lao động thay đổi liên tục. Bạn cũng cần chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất, cân bằng giữa công việc và cuộc sống, tìm kiếm những niềm vui và ý nghĩa khác ngoài công việc.

Đối với công ty, tổ chức: Các công ty, tổ chức cần có sự cải thiện chính sách nhân sự để thu hút và giữ chân nhân viên tài năng. Doanh nghiệp cần tạo ra môi trường làm việc tích cực và sáng tạo để khuyến khích nhân viên phát huy khả năng của mình; đánh giá và ghi nhận công lao của nhân viên; tạo ra những cơ hội thăng tiến, phát triển bản thân cho nhân viên. Bên cạnh đó, các công ty, tổ chức cũng cần quan tâm đến sức khỏe, nhu cầu, mong muốn của nhân viên, lắng nghe và giải quyết những vấn đề, khó khăn của nhân sự trong công việc.

Đối với xã hội: Xã hội cần có nâng cao ý thức về tầm quan trọng của việc có một công việc ý nghĩa và hài lòng cho cuộc sống của mỗi cá nhân và xã hội. Xã hội cần phát triển các dịch vụ hướng dẫn nghề nghiệp và tư vấn tâm lý cho những người đang gặp khó khăn trong công việc. Xã hội cũng cần thúc đẩy sự hợp tác và chia sẻ giữa các tổ chức và cá nhân để tạo ra những giá trị mới cho xã hội.

Như vậy, Jobless Employed là một hiện tượng có thể được đối phó bằng những giải pháp phù hợp của cả cá nhân, tổ chức và xã hội. Việc có một công việc ý nghĩa và ưng ý là một trong những yếu tố quan trọng để duy trì sự hạnh phúc, sức khỏe, năng lực và đóng góp của bản thân cho xã hội. Hãy lựa chọn công việc phù hợp với bản thân và không ngừng nâng cấp bản thân mỗi ngày để chúng ta thực sự “sống”, thực sự “làm việc” nhé!