Bạn có cảm thấy mình đang “sống” trong công việc? Bạn có cảm thấy công việc của mình có ý nghĩa? Bạn có cảm thấy vui vẻ mỗi ngày đi làm? Nếu câu trả lời là không, bạn có thể đang bị rơi vào trạng thái “Jobless Employed” – hiện tượng “thất nghiệp” ngay cả khi có công việc. 

Jobless Employed là thuật ngữ được sử dụng để chỉ những người có công việc nhưng làm rất ít hoặc không thực sự làm gì cả. Năng suất, hiệu quả công việc và đóng góp của những người này cho công ty rất thấp. Cơ hội thăng tiến, phát triển bản thân hoặc tạo ra giá trị cho xã hội của họ cũng rất hạn chế.  

1. Hệ quả nghiêm trọng của Jobless Employed 

Theo báo cáo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) năm 2020, có khoảng 22% số người lao động trên thế giới là Jobless Employed. Tại Việt Nam, khảo sát của CareerBuilder năm 2019 cho thấy có khoảng 58% số người lao động không hài lòng với công việc hiện tại của mình. Đây là những con số đáng báo động về tình trạng Jobless Employed ở Việt Nam và trên thế giới. 

Bạn có thể nghĩ rằng Jobless Employed chỉ là một vấn đề cá nhân, không ảnh hưởng đến ai khác. Nhưng bạn đã biết những hậu quả tiêu cực của Jobless Employed đối với tổ chức và xã hội chưa?

• Đối với cá nhân: Trạng thái tinh thần, sức khỏe và đóng góp cho xã hội của người bị Jobless Employed đều rất thấp. Họ làm việc vì tiền, vì sợ thất nghiệp, vì không có lựa chọn khác chứ không thật sự “muốn” làm việc, muốn cống hiến cho công ty.
• Đối với công ty: Tình trạng Jobless Employed của nhiều nhân sự khiến công ty suy giảm hiệu quả trong hoạt động. Vì những người này sẽ không có sự gắn kết, trách nhiệm và sáng tạo trong công việc. Họ chỉ làm việc để hoàn thành nhiệm vụ mà không chú trọng đến việc tạo ra giá trị, nên kết quả không cao.
• Đối với xã hội: Những người bị Jobless Employed không có sự đóng góp và tạo ra giá trị cho xã hội. Do đó, tình trạng này sẽ gây lãng phí nguồn lực nhân lực, làm giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế, và sinh ra các vấn đề xã hội khác như nghèo đói, bất bình đẳng, bạo lực, tội phạm,… 

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này?

2. Nguyên nhân tình trạng Jobless Employed

Để hạn chế hoặc khắc phục tình trạng Jobless Employed, chúng ta cần biết chính xác nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Dưới đây là một số nguyên nhân của hiện tượng “thất nghiệp” ngay cả khi có công việc: 

• Công việc không phù hợp: Bạn không yêu thích công việc hiện tại, không có đam mê với những gì mình làm, không biết mình muốn gì và cần gì trong công việc…. Đó là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hiện tượng “thất nghiệp” ngay cả khi có công việc.
• Văn hóa công ty không phù hợp: Mỗi công ty đều có một văn hóa riêng, bao gồm những giá trị, quy tắc và phong cách làm việc. Do đó, nếu bạn không phù hợp với văn hóa công ty, bạn sẽ cảm thấy không thoải mái, không hòa đồng được tại môi trường làm việc. Điều này cũng dẫn đến sự chán nản khi đi làm.
• Không có cơ hội thăng tiến. Một trong những yếu tố quan trọng để duy trì sự hài lòng và động lực làm việc hiệu quả là cơ hội thăng tiến. Nếu những cống hiến của nhân sự không được ghi nhận, thưởng lương hoặc thăng chức, nhân sự sẽ cảm thấy bị bất công và không còn động lực cố gắng. Khi đó, sự tiến bộ và thành tựu trong công việc cũng không có.
• Áp lực quá ít. Một số công việc đơn giản, lặp đi lặp lại và không có tính sáng tạo cũng sẽ khiến nhân viên dễ chán nả vì quá nhàm chán. Nhân sự cũng sẽ không còn động lực học hỏi, nâng cao kỹ năng, kiến thức của mình. 

Vậy làm thế nào để hạn chế hoặc khắc phục tình trạng này?

3. Giải pháp đối phó với Jobless Employed

Để đối phó với Jobless Employed, cần có sự nỗ lực và hợp tác của cả cá nhân và công ty. Dưới đây là một số giải pháp:

Đối với cá nhân:

• Tự đánh giá kỹ năng và mục tiêu: Xác định rõ những kỹ năng và mong muốn nghề nghiệp để biết mình có thể phát triển hoặc đóng góp thêm ở đâu.
• Chủ động đề xuất công việc: Nếu công việc hiện tại không đủ thử thách, hãy chủ động đề xuất ý tưởng hoặc dự án mới với cấp trên để tăng cường vai trò của mình.
• Học thêm kỹ năng mới: Tìm hiểu các khóa học hoặc kỹ năng liên quan để nâng cao trình độ, chuẩn bị cho những cơ hội khác hoặc vị trí cao hơn.
• Tăng cường giao tiếp với đồng nghiệp: Tham gia các hoạt động hoặc dự án chung để tạo sự gắn kết và học hỏi thêm từ các đồng nghiệp khác.
• Đánh giá tiến độ cá nhân: Thường xuyên tự đánh giá hiệu quả công việc để thấy rõ tiến bộ và xác định những gì cần cải thiện, tránh cảm giác “đứng yên.”
• Tìm kiếm cơ hội nội bộ: Khám phá các cơ hội khác trong công ty để mở rộng vai trò và thử thách bản thân trong lĩnh vực mới.

Đối với công ty, tổ chức:

• Rà soát công việc: Xem xét lại từng vị trí để phân bổ công việc rõ ràng, tránh lãng phí nguồn lực.
• Xác định mục tiêu rõ ràng: Đặt mục tiêu và kỳ vọng cụ thể để mỗi nhân viên biết đóng góp của mình.
• Luân chuyển và đào tạo: Đưa nhân viên qua các bộ phận khác hoặc đào tạo thêm kỹ năng để họ phát triển.
• Khuyến khích sáng kiến: Tạo điều kiện cho nhân viên đóng góp ý tưởng và khen thưởng các đề xuất có giá trị.
• Đo lường hiệu suất: Đánh giá hiệu quả làm việc thường xuyên để kịp thời điều chỉnh.
• Thúc đẩy làm việc nhóm: Tạo cơ hội hợp tác trong các dự án, giúp nhân viên cảm thấy gắn kết hơn.
• Tăng cường phản hồi: Quản lý nên phản hồi thường xuyên để nhân viên thấy rõ tiến độ và giá trị công việc.

Như vậy, Jobless Employed là một hiện tượng có thể được đối phó bằng những giải pháp phù hợp của cả cá nhân và tổ chức. Hãy lựa chọn công việc phù hợp với bản thân và không ngừng nâng cấp bản thân mỗi ngày để chúng ta thực sự “sống”, thực sự “làm việc” nhé!